نیچ مارکتینگ، نیش مارکتینگ، بازاریابی گوشه ای، گوشه یابی در بازار، بازاریابی جاویژه، رفتن به سراغ کنج بازار. بازاریابی دنج. میکرومارکتینگ. بازاریابی خرد.

با توجه به این‌که هنوز هیچ استراتژی نیچ مارکتینگ چیست یک از واژه‌های بالا، به اندازه‌ی کافی تثبیت نشده‌اند، ما در این درس گاهی از همان اصطلاح نیچ مارکت و نیچ مارکتینگ استفاده می‌کنیم. ولی در مواردی که بخواهیم از معادل فارسی کاربرد نماییم تقسیم های دنج بازار را به مفهوم نیچ مارکت نزدیک‌تر می‌دانیم.

تذکر دوم - کلمه‌ی Niche در انگلیسی بریتانیایی به چهره نیش و در انگلیسی آمریکایی به صورت نیچ تلفظ می‌شود. فلذا هر دو تلفظ نیچ مارکت و نیش مارکت صحیح است.

تعریف نیچ مارکتیگ چیست
فرض کنید می‌خواهید به یک بازار اخیر وارد شوید و محصولات خویش را در آن عرضه کنید. ولی با یک چالش جدی روبرو هستید: رقبای بسیار قوی و ابهت در آن گستره وجود دارند؛ کسانی که احتمالاً هزینه‌ی تبلیغات یک سنه آن‌ها با فروش چند سنه آتی شما برابری می‌کند.

استراتژی ورود به بازار شما چگونه باید باشد؟ چه‌ کاری می‌توانید سپریدن دهید که بدون برانگیختن حساسیت بزرگان، وارد بازار شوید؟

یکی از گزینه‌های رایج این است که به سراغ بخشی از بازار بروید که بزرگان به سراغ آن نرفته‌اند.

اما چرا باید بزرگان یک بخش از بازار را خلاص کنند؟ علت‌های متعددی برای این مسئله قابل‌تصور است. از دسته این‌که:

ظرفیت بالقوه‌ی این بخش، نسبت به فروش فعلی آن‌ها بسیار حقیر است.
این بخش، نیازهای ویژه‌‌ای دارد که برای بزرگان نمی‌ارزد وقت خویش را صرف آن مایحتاج کنند.
شرکت‌های کبیر بازار، این بخش‌های حقیر را ندیده‌اند یا جدی‌ نگرفته‌اند.
شرکت‌های بزرگ، کُند هستند و چابکی لازم را ندارند. به همین علت، با وجودی که این بخش‌ها را دیده‌اند، هنوز نتوانسته‌اند محصول مناسبی برای آن‌ها ارائه کنند.
به طور چکیده می‌توان گفت:

معمولاً بخش‌های کوچکی از بازار هستی دارند که شرکت‌های بزرگ آن‌ها را ندیده‌اند؛ یا نخواسته‌اند یا نتوانسته‌اند محصول مناسبی برای آن‌ها ارائه کنند.

این بخش‌ها را به نام زاویه های دنج بازار یا نیچ مارکت می‌شناسند و تأمین احتیاج آن‌ها و ارائه‌ی محصول برای آن‌ها، فرصت خوبی برای کسب و کارهای کوچک محسوب می‌شود.

وقتی راهبرد بازاریابی خود را بر این گوشه های بازار بنا کنید، اصطلاحاً گفته می‌شود که به سراغ نیچ مارکتینگ رفته‌اید.

نیچ مارکت چه ویژگی‌هایی دارد؟
معمولاً نخستین سوالی که به ذهن می‌رسد این است که فرق نیچ مارکت (Niche Market) با یک دسته از بازار (Market Segment) چیست؟

مگر وقتی پورتر از راهبرد تمرکز حرف می‌زند، دقیقاً همین حرف‌ها را نمی‌گوید؟

پس چرا ما مجدد از نیچ مارکتینگ حرف می‌زنیم؟

مهم‌ترین ویژگی نیچ مارکت این است که معمولاً از یک سگمنت مشخص بازار کوچک‌تر است:

به یک کمپانی تولیدکننده‌ی پوشاک فکر کنید که ممکن است بعد از بخش‌بندی بازار به نتیجه برسد که می‌خواهد تنها محصولات خود را صرفاً برای یک دسته (کودکان زیر هفت سال) تولید و عرضه کند؛ یا یک تولیدکننده‌ی سس که تصمیم بگیرد صرفاً سس‌های رژیمی تولید کند؛ یا یک بانک که می‌خواهد به شکل تخصصی روی وام مسکن متمرکز شود.

در این گونه بخش‌بندی بازار، سگمنت‌ها هنوز زیاد بزرگ هستند و نمی‌توان آن را نیچ مارکت دانست.

اما مثال‌های زیر را در عقیده بگیرید:

بانکی را در نظر بگیرید که وام اختصاصی سالمندان را توصیه می‌کند
یک شرکت طراحی سایت که اختصاصاً برای فروشگاه‌های البسه سایت طراحی می‌کند
شرکت تولیدکننده‌ی GPS که صرفاً روی GPS برای حیوانات متمرکز می‌شود
یک شرکت طراح نقشه که نقشه‌های کاغذی اختصاصی برای توریست‌ها چاپ می‌کند و امکان ثبت اماکن بازدید‌شده و برنامه‌ریزی بازدید و مواردی مشابه این‌ها را فراهم می‌کند.
بسیاری از بانک‌ها، طراحان سایت، تولیدکنندگان GPS و شرکت‌های طراحی و چاپ نقشه، این بخش‌ها را بسیار کوچک می‌بینند و حتی به سادگی حاضر نیستند اسم Segment را برای آن‌ها به‌کار ببرند.

اما کوچک بودن برای این‌که شما آن‌ها را به عنوان بازار هدف انتخاب کنید کافی نیست. نیچ مارکت‌ها باید ویژگی‌های دیگری هم داشته باشند. از آنگونه این‌که (+):

اندازه‌شان در حدی باشد که شغل کردن با آن‌ها سودآور باشد.
رقیب راستین در آن بازار وجود نداشته باشد؛ یا اگر رقیبی هستی دارد، شما مطمئن باشید می‌توانید استراتژی تمایز را به بهترین شکل ممکن اجرا کنید.
این کنج حقیر از بازار پتانسیل رشد داشته باشد.
نیازهایی در این دسته هستی داشته باشد که دیگران، آن‌ها را ندیده‌اند و تأمین نکرده‌اند.
توانایی خرید فرآورده شما را داشته باشند (گاهی شما یک کنج بازار را تعریف می‌کنید و می‌بینید، اما بعداً متوجه می‌شوید که آن‌ها اصلاً نمی‌توانند یا آماده نیستند فرآورده شما را خریداری کنند)
آیا نیچ مارکتینگ یک پدیده‌ی جدید و پسین است؟